Симбиоз деген не?

• тірі ағзалардың арасындағы қарым-қатынас
түрлерін білесің.

Симбиоз деген не?

2 жауапқа дейін таңдауға болады.

1 / 16

Жедел жауап

Өсімдіктер мен жануарлар арасындағы байланысты сипаттайтын тұжырымдарды белгіле.

2 жауапқа дейін таңдауға болады.

2 / 16

Жануарлардың арасындағы қарым-қатынастың қандай түрі болады?

3 / 16

Мәтінді оқы.

    Табиғаттағы барлық тірі ағза бір-бірімен үнемі қарым-қатынаста болады. Мысалы, бұғы да, бұлан да шөпті қорек етеді. Олар қорек үшін өзара бәсекелеседі. Ал қасқыр мен шұбалшынның арақатынасы бейтарап. Себебі екеуінің қорегі, тіршілік ортасы әр түрлі. Арақатынастың екі ағзаға да пайдалы болатын жағдайы кездеседі. Мысалы, кей жануардың үстінде жүрген құстарды жиі байқауға болады. Бұл қарым-қатынас екеуіне де жағымды, яғни құс өзіне қорек табады, ал жануар терісіндегі зиянкестен арылады. Көбелек гүлдің шірнесімен қоректенсе, гүл көбелектің көмегімен тозаңданады. Осындай арақатынасты симбиоз деп атайды.

Мәтін не туралы?

4 / 16

Зертте

Инфографиканы зерделе. Ұяшықтарға төменде берілген ағзалардың атауын өзгертпей жаз.

1

5 / 16

2

6 / 16

3

7 / 16

4

8 / 16

5

9 / 16

6

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

10 / 16

Ит пен мысық

«Екеуінің арасы ит пен мысықтай» деген мәтел қандай қарым-қатынасты сипаттайды?

1 жауапқа дейін таңдауға болады.

11 / 16

Ондай қарым-қатынас өзгеруі үшін қандай жағдайлар орын алуы керек?

12 / 16

    Әдетте, ит пен мысықтың арасында симбиоздан гөрі бәсекелестік жиі кездеседі. Кейде олар бір-біріне назар аудармайды. Онда бұл – бейтарап қатынас. Бір үйдің иті мен мысығы өзара пайдалы қарым-қатынас жасай бастауына иесі ықпал ете алады.

Мәтін мазмұнына сай тұжырымды таңда.

13 / 16

Ойлан

Сұраққа жауап бер.
Өсімдік пен жануар арасында симбиоз болуы мүмкін бе?

Мәтінмен таныс. Өз пікіріңмен салыстыр.

    Сиырдың шөп жеуі – оның өзіне пайдалы әрекет. Сиыр жайылып жүріп, шөпті үзіп, жұлып, таптап, зиян келтіреді. Сонда бұл қарым-қатынас бір жаққа пайдалы, екінші жаққа зиянды. Ал гүл мен араның қарым-қатынасын симбиоз деуге болады. Ара гүлдің шірнесін алып, гүлді тозаңдандырады.

Пікірің мәтіндегі оймен сәйкес келді ме?

14 / 16

Жікте

Тірі ағзалар арасындағы қарым-қатынас мысалдарын зерделе. Сурет топтары қандай қарым-қатынас бойынша жинақталған? Бәсекелестік, симбиоз, бейтараптық сөздерінің біреуін жаз.

А) 1, 2, 4, 5

15 / 16

В) 3, 7

16 / 16

С) 6

Күте тұрыңыз

Ваша оценка

0%

Сен білесің бе?

          Тоқылдақ саңырауқұлақтардың көбейіп, таралуына көмектеседі. Ал саңырауқұлақтар ағаштың діңін шірітіп, оны жұмсартады. Сондықтан тоқылдаққа ағашты тесіп қорек іздеу, ұя жасау оңайға түседі. Бұл қарым-қатынас симбиоз деп аталады.